Cà chua là một loại thực phẩm bổ dưỡng, giàu vitamin C và A. Đặc biệt là giàu lycopeme tốt cho sức khỏe. Cà chua thường xuyên xuất hiện trong căn bếp của mọi nhà và được dùng để chế biến rất nhiều món ăn. Nhưng cà chua cũng không thoát khỏi sâu bệnh. Trong đó, bệnh đốm đen vi khuẩn là căn bệnh hàng đầu gây hại cho sự sinh trưởng của cà chua. Bệnh hại chủ yếu ở lá và quả, có khi vết bệnh xuất hiện trên cả cuống lá và thân cây. Gây thiệt hại không nhỏ đến năng suất và chất lượng quả về sau.
Mục lục
Triệu chứng bệnh đốm đen
Căn bệnh này xuất hiện ở thời kỳ cây con cho đến khi quả chín. Trên lá vết bệnh có những chấm nhỏ 1-2mm xanh trong giọt dầu, xanh xám. Về sau giữa vết bệnh chuyển sang màu đen, xung quanh đốm đen có quầng vàng( mô xung quanh vàng nhạt).
Căn bệnh này xuất hiện ở thời kỳ cây con cho đến khi quả chín.
Trên quả, nhiều đốm đen hơi nổi lên trên vỏ quả. Giữa vết bệnh mô chết có thể rách nát nên trông giống như vết lở loét. Xung quanh vết mốc có quầng ủng nước (xanh) hoặc không xuất hiện. Vết bệnh trên quả có khi rộng tới 6 – 8mm. Trên cuống là và thân cành xuất hiện vết bệnh kéo dài, màu đen. Mọi người nên lưu ý bởi đay là những triệu chứng bệnh thường gặp trên cây cà chua.
Tác nhân gây bệnh
Bệnh gây ra do vi khuẩn xanthomonas vesicatoria. Nguồn bệnh chủ yếu lưu truyền theo tàn dư cây bệnh. Trong tàn dư lá quả bệnh, vi khuẩn bảo tồn sinh sống tới 2 năm. Nếu trồng cà chua độc canh trên đất cũ vi khuẩn sẽ từ tàn dư truyền bệnh cho cây con và sinh sản trên đồng ruộng.
Nguồn bệnh chủ yếu lưu truyền theo tàn dư cây bệnh
Tàn dư cây có thể bị nước cuốn đi và truyền bệnh cho ruộng khác theo dòng nước. Nguồn bệnh vi khuẩn có thể bảo tồn trong hạt giống đến 16 tháng. Bệnh lây lan trên đồng ruộng từ cây này sang cây khác nhờ mưa ,gió và trong quá trình chăm sóc vun xới. Vi khuẩn xâm nhập vào lỗ khí khổng. Thậm chí tấn công qua vết thương cơ giới ở cây.
Đặc điểm phát sinh, phát triển bệnh
Vi khuẩn không bảo tồn trong đất mà chúng chết nhanh trong 2 đến 3 ngày sau khi tàn dư hoai mục, giải phóng vi khuẩn trực tiếp vào trong đất. Bệnh lây lan truyền trên đồng ruộng từ cây này sang cây khác nhờ điều kiện thời tiết và cách chăm bón.
Nhiệt độ tối thích cho sự phát triển của vi khuẩn là 25 – 30ºC, nhiệt độ gây chết cho vi khuẩn 56ºC. Và trong điều kiện ẩm độ không khí cao đặc biệt là lá cây ẩm ướt. Và trong thời kỳ mưa gió thường xảy ra liên tục. Trong những điều kiện thuận lợi thời kỳ tiềm dục của bệnh là 3 – 6 ngày. Ở những nhiệt độ cho phép càng thấp, thời kỳ tiềm dục của bệnh càng kéo dài.
Bệnh hại chủ yếu ở lá và quả
Vi khuẩn gây bệnh đốm đen cà chua có tính chuyên hóa hẹp, chủ yếu gây hại trên cây cà chua. Trong những điều kiện nhất định có thể gây bệnh trên ớt (cây cùng họ cà).
Biện pháp phòng tránh
Gieo hạt giống khỏe mạnh, sạch bệnh. Vệ sinh, tiêu diệt tàn dư cây bệnh trên đất ruộng, cầy lật vùi lấp tàn dư sau thu hoạch. Luân canh cây cà chua với các cây không là ký chủ của mầm bệnh. Cụ thể như ngô, dưa leo hoặc các cây trồng cạn.
