Trồng và chăm sóc vú sữa là điều không mấy dễ dàng nếu muốn cây ra nhiều trái và đạt năng suất cao. Là một loại cây cần nhiều chất dinh dưỡng và độ màu mỡ của đất tốt; vì vậy cây vú sữa được trồng nhiều tại khu vực đồng bằng phía Bắc. Nếu kỹ thuật trồng vú sữa của bạn tốt sẽ giúp cây phát triển mạnh; cho trái to và chất lượng; từ đó gia tăng tính kinh tế của loại cây này. Là loại cây kén đất nên khi trồng vú sữa bạn cần cân nhắc để đem lại hiệu quả kinh tế cao. Để có thể nắm vững kiến thức trồng vú sữa thì bạn hãy theo dõi bài viết dưới đây nhé.
Cây vú sữa có tên khoa học là: Chrysophyllum cainito; được du nhập từ châu Mỹ vào Ấn Độ; Srilanka, Thái Lan và sau đó là Việt Nam. Các giống được trồng hiện nay tại Việt Nam là vú sữa Lò Rèn; vú sữa tím; vú sữa nâu… Để trồng vú sữa đạt năng suất cao cần lưu ý:
Mục lục
Thiết kế vườn trồng vú sữa
Tùy vào từng khu vực mà việc thiết kế vườn trồng vú sữa sẽ khác nhau.
Đối với khu vực đồng bằng:
– Tiến hành đào mương; tạo luống trước khi trồng. Đây là khâu rất quan trọng; đào mương sâu 1,0 – 1,5m; rộng 2-2,5m, bề mặt líp rộng 6 – 10m. Nếu trồng trên đất ruộng nên lên mô có đường kính thay đổi từ 0,8 – 1,0m; cao 0,3-0,4m tùy theo địa hình của từng nơi.
Vườn trồng vú sữa
– Đắp đê bao quanh chống ngập: Cây vú sữa không chịu ngập; và rất cần đủ ẩm để phát triển tốt trong các năm đầu tiên sau khi trồng; do đó cần phải có bờ bao và cống để chủ động việc tưới tiêu. Cao độ của đê bao phải cao hơn đỉnh lủ trung bình nhiều năm. Mặt líp hoặc mô phải cao hơn mặt nước trong mương từ 50 – 80cm.
Đối với các khu vực địa hình cao:
– Tại những khu vực có địa hình cao; bạn nên đào bồn nông, đường kính 2,0m, sâu 0,3m. Giữa bồn có mô đường kính thay đổi từ 0,8 – 1,0m; cao 0,3-0,4m tùy theo địa hình của từng nơi. Lấp đầy bồn chung quanh chân mô bằng các vật liệu hữu cơ (cỏ khô, xác bã thực vật, phân chuồng…)
Điều kiện sinh thái
Để cây có điều kiện phát triển tốt nhất; bạn nên trồng vú sữa ở khu vực có nhiệt độ 22-340C; ưa đất phù sa ven sông, đất thịt nhẹ; thoát nước tốt, ít chua, pH 5,5-6,5; đặc biệt là nên chọn độ cao dưới 400m thích hợp nhất cho cây phát triển.
Kỹ thuật trồng
Tán của cây vú sữa khá rộng; vì vậy khi trồng cần đảm bảo khoảng cách hàng 6m; cây cách cây 8m với mật độ khoảng 200 – 220 cây/ha. Các vùng đất cao bố trí khoảng cách 6 x 6 m/cây; theo kiểu nanh sấu với mật độ 250 – 270 cây/ha.
Kỹ thuật trồng vú sữa
Trước khi tiến hành trồng từ 15 đến 20 ngày; cần tiến hành đào hố đảm bảo độ rộng 40-50 cm; sâu 20 – 25 cm; trộn đều lớp đất này với hỗn hợp 20 kg phân hữu cơ; 100g DAP, 200 – 300g phân lân nung chảy; và sử dụng Confidor 100SL để điều trị và phòng bệnh mối mọt ảnh hưởng tới cây.
Yêu cầu tưới nước và cắt tỉa cành cho cây
Trong những năm đầu khi trồng cây người trồng nên tỉa bớt cành; chỉ để lại các cành phân bố cành đều theo các hướng; tạo cho cây có tán tròn đều; và khống chế chiều cao không vượt quá 4 – 4,5 m. Cắt bỏ cành vượt trong tán, cành sâu bệnh; cành phụ ốm yếu mọc liên tiếp trên cùng một cành chính; cắt những cành gần mặt đất để tập trung chất dinh dưỡng cho cây phát triển.
Cung cấp đầy đủ nước cho cây là yếu tố thiết yếu đối với cây vú sữa; nhằm đảm bảo sinh trưởng. Tưới đẫm sau thời kỳ khô hạn; tạo tác dụng ra hoa đồng loạt cho cây; và đảm bảo tỉ lệ đậu trái cao. Giai đoạn cây con: cần cung cấp đầy đủ cho cây vú sữa; tưới 3-5 lần/ tuần, 20-30 lít nước/lần/cây. Giai đoạn khi cây ra hoa và kết trái cần tưới nước thường xuyên tù 2 đến 3 lần/ tuần; để cây kết trái đều và đẹp.
Cung cấp dinh dưỡng cho cây
Để cây có đầy đủ chất dinh dưỡng phát triển và cho trái có năng suất; thì cần bón phân đều xung quanh và cách gốc khoảng 2/3 đường kính tán cây. Từ khi trồng đến một năm: tưới 20 – 30g phân DAP hòa trong 20 lít nước/cây/lần/tháng. Từ 1 – 3 năm: bón tổng lượng phân/cây/năm là hỗn hợp 1 – 2 kg phân Urea + DAP + NPK (20-20-15) với tỉ lệ 1/1/1; chia đều làm 4 lần bón trong một năm; mỗi lần bón phân cách nhau 2 tháng để cây có thời gian hấp thụ chất dinh dưỡng.
Bón phân cho cây
Sau khi trồng vú sữa được 5 năm; thì nên bón 4 lần phân vào các giai đoạn: xử lý ra hoa; đậu trái, nuôi trái và trước thu hoạch 1 – 2 tháng. Liều lượng phân bón thay đổi; tăng dần theo tuổi cây từ 5 – 20 năm. Cần bón vôi ngay sau khi thu hoạch vụ trước từ 5 –10 kg vôi; để xử lý nấm bệnh; và nâng cao độ pH trước khi bón lần 01 khoảng 07-10 ngày. Chia đều thành 4 lần bón với các thành phần và khối lượng như sau:
Lần 1: Bón vào giai đoạn xử lý ra hoa từ 20 – 40 kg phân hữu cơ hoai và sau khoảng 10 – 15 ngày sau bón 3 – 4 kg NPK (20 – 20 – 15).
Lần 2: Bón lúc trái có đường kính khoảng 1 cm với lượng 1-2 kg Urea + 1-2kg DAP/cây.
Lần 3: Bón lúc trái có đường kính khoảng 3 cm, với hỗn hợp 2-3 kg phân NPK 20-20-15 + 1-2 kg KCl/cây.
Lần 4: Bón trước thu hoạch 2 tháng với liều lượng 1 – 2 kg phân NPK + 1-2 kg KCl/cây.
Phòng trừ bệnh hại cho cây vú sữa
Các loại sâu ảnh hưởng tới cây
Sâu đục quả
Loại sâu đục quả này thường xuất hiện khi quả có đường kính 2cm đến khi trái chín. Phòng trừ bằng các loại thuốc như: Carbosulfan 200 e/1 + Chlorpvrifos Ethyl 400g/l (Bop 600EC); Alpha-cypcrmethrin 2% + Chlorpyrifos Ethyl 38% (Careman 40EC); để phun với liều lượng theo khuyến cáo của nhà sản xuất. Phun thuốc khi thấy bướm xuất hiện; và mức thiệt hại trái khoảng 2-3%. Ngưng phun thuốc trước khi thu hoạch khoảng 1 tháng; để hạn chế lượng thuốc sâu còn đọng lại trên quả; ảnh hưởng tới sức khỏe người tiêu dùng.
Sâu hại quả
Sâu hại hoa
Loại sâu này thường xuất hiện khi hoa bắt đầu trổ bông. Phòng trừ bằng các loại thuốc có nguồn gốc sinh học khi cần thiết như: Emaraectin benzoate (Actimax 50WG); Protein Toxins (Dipel 6.4DF); Abamectin (Flutel 0.9EC); Spinosad (Success 25 SC); Bacillus thuringiensis (Biobit 32B FC); liều lượng theo khuyến cáo của nhà sản xuất. Để thuốc phát huy tác dụng tốt nhất thì nên sử dụng khi có bướm xuất hiện.
Rệp sáp hại quả
Loại bệnh này xuất hiện phổ biến vào mùa khô. Cần thường xuyên thăm vườn cây để phát hiện rệp kịp thời; khi rệp mới xuất hiện với tỷ lệ bị hại còn thấp; có thể cắt bỏ các cành bị rệp; thu gom hết các lá bị bệnh để tránh lây lan. Với loại bệnh này; có thể sử dụng các loại thuốc như: Chlopyrifos Ethyl (Mapy 48 EC); Cypemethrin 40s/l + Profenofos 400g/l (Acotrin p 440EC); Spirotetramat (Movento 150 OD); Chlorpyrifos Ethyl 200o/l + Imidacloprid 20g/l (Fidur 220EC)
Các loại bệnh ảnh hưởng tới cây
Nấm gây thối quả
Để tránh nấm ám lên quả thì bạn cần vệ sinh vườn sạch sẽ; thoáng mát đầy đủ ánh sáng. Khi thấy bệnh bắt đầu xuất hiện; cần phải phun các loại thuốc như: Fosetyl-aluminium (Aliette 800 WG; Alimet 90SP); hoặc Phosphonate (Agri- Fos 400SL); Metalaxyl (Mataxyl 500WP) nhằm ngăn chặn sự lây lan của bệnh. Cần tỉa bỏ những quả bị bệnh để không làm ảnh hưởng tới các quả khác.
Bệnh thối trái vào mùa mưa
Vào mùa mưa thì quả rất hay bị thối và hỏng. Khi gặp tình trạng này cần phun các loại thuốc như: Mancozeb 64% + Metalaxyl 8% (Mancolaxyl 72WP; Mexyl MZ 72WP); Cymoxanil 8% + Mancozeb 64% (Carozale 72WP); Copper Hydroxide (Champion 37.5SC)…
Các bệnh hay gặp ở vú sữa
Bệnh bồ hóng
Bệnh thường xuất hiện trên mặt lá, thân, trái. Nấm không gây hại trực tiếp; vì không hút được dinh dưỡng từ cây; nhưng tạo thành lớp nấm đen dính vào mặt lá; làm giảm sự quang hợp ở lá ảnh hưởng đến sự sinh trưởng của cây. Bệnh này thường xuất hiện mạnh vào mùa nắng; và kèm theo rệp lá.
Để hạn chế bệnh này cần tỉa cành tạo tán hợp lý; phun các loại thuốc để diệt rệp như Thiamethoxam (Actara® 25 WG); Rotenone (Dibaroten 5WP, 5SL, 5GR) kết hợp với thuốc trừ nấm như: Fosetyl-aluminium (Acaete 80WP; Agofast 80 WP; Aliette 800 WG); Mancozeb 64% + Metalaxyl 8% (Mancolaxyl 72WP; Mexyl MZ 72WP; Copper Hydroxide (Champion 37.5SC)… với liều lượng theo khuyến cáo.
