Các hộ nông dân có thâm niên chăn nuôi gia súc gia cầm lâu năm đều biết, có những loại bệnh ít nhiều sẽ xuất hiện trên vật nuôi nhà mình trong suốt thời kỳ chăn nuôi chúng. Đối với loại gia cầm như vịt thì bệnh giun chỉ xuất hiện khá thường xuyên. Điều đáng lo ngại là giun xuất hiện chỉ trong hệ tiêu hóa và đường ruột của vật nuôi, không biểu hiện trực tiếp ra bên ngoài nên người nuôi khó phát hiện. Đến khi bệnh lây lan thì đàn vịt đã bị nhiễm giun hàng loạt, gây thiệt hại nặng nề. Cùng tìm hiểu những biện pháp phòng ngừa và điều trị bệnh giun chỉ trên đàn vịt hiệu quả nhất. Giúp bà con biết được những biểu hiện ban đầu của bệnh để có biên pháp xử lý hiệu quả, hạn chế rủi ro.
Mục lục
Bệnh giun chỉ trên vịt là gì?
Để nắm bắt được phương pháp trị bệnh giun chỉ, người chăn nuôi cần biết những khái niệm cơ bản về nó như nguyên nhân gây bệnh hay khu vực thường mắc bệnh. Bệnh giun chỉ ở vịt hay con gọi là bệnh u bướu vịt gây ra bởi Avioserpen Taiwana. Đây là một loại ký sinh trùng khu trú dưới da cổ, hầu, đùi… của vịt tạo thành các khối u.
Bệnh xuất hiện chủ yếu vào mùa hè ở các nước Đông Nam Á
Chính điều này làm cho vịt chậm lớn, còi cọc do mất chất dinh dưỡng, đồng thời với những khối u to dưới hầu, cổ chèn ép làm vịt khó thở, khó tiêu hoá, các trường hợp nặng có thể dẫn đến chết. Bệnh thường gặp vào mùa hè. Bởi thế các quốc gia Đông Nam Á như Thái Lan, Việt Nam, Campuchia,… Đây là các khu vực có nguồn bệnh lây lan mạnh mẽ.
Nguyên nhân của bệnh
Do giun chỉ ký sinh trong mô dưới da của vịt, tập trung ở vùng dưới hai hàm dưới và gây viêm tạo thành khối u. Nếu mổ khối u này ra, ta có thể thấy nhiều con giun quấn lại với nhau thành từng búi, màu trắng hồng. Bệnh gây tử vong cho vịt khoảng 10%, nhưng phần lớn là chèn ép vùng họng, khiến ăn uống kém, khó tìm kiếm thức ăn, thiếu máu và vịt chậm lớn hẳn so với con cùng đàn.
Các triệu chứng của bệnh biểu hiện trên vịt
Bệnh mới phát biểu hiện đầu tiên ở vùng mắt và trán của vịt. Sau đó lan rộng sang vùng cổ, các bộ phận dưới da, hàm dưới chỗ cuống lưỡi. Một thời gian sau đó vịt gầy, chậm lớn, ăn uống giảm, khó thở nặng. Nếu bệnh xảy ra trên đàn vịt nhỏ, khối u to, rõ. Nếu không có biện pháp hạn chế hay ngăn chặn kịp thời thì thiệt hại sẽ vô cùng lớn. Một thời gian sau đó vịt gầy, chậm lớn, ăn uống giảm, khó thở nặng.
Vịt lớn có khả năng tự khỏi bệnh
Tỉ lệ vịt chết sẽ ít hơn ở đàn vịt lớn hơn. Với loại vịt choai đã lớn, có sức đề kháng tốt, các khối u có thể tự teo đi, tự khỏi bệnh, tuy nhiên mức độ sinh trưởng sẽ kém so với vịt cùng lứa không nhiễm bệnh. Khi mổ khám các khối u trên thấy nhiều giun chui luồn hỗn độn. Có thể dùng kẹp gắp giun ra được mà không làm giun bị đứt gãy.
Phòng chống bệnh giun chỉ
Để phòng bệnh giun chỉ, bà con cần tuân thủ các nguyên tắc sau:
– Hạn chế không chăn thả vịt ở những nơi có nguồn nước bẩn, không đảm bảo vệ sinh (cống rãnh, ao tù đọng…).
– Diện tích phải bảo đảm theo từng giai đoạn của vịt, ví dụ vịt nuôi chăn thả giai đoạn 1 – 10 tuần tuổi phải là 32 con/m2 chuồng, diện tích chăn thả cần 0,2 ha/100 vịt.
Tạo điều kiện thông thoáng cho vịt hoạt động
– Chuồng trại phải bảo đảm vệ sinh môi trường, thông thoáng trong và ngoài. Nền cao để tránh tình trạng đọng nước. Không gồ ghề, có thể lát gạch hoặc xi măng nhám, chất độn khô sạch; hướng phù hợp, tránh gió lùa vào mùa đông, thoáng mát vào mùa hè.
– Sau mỗi lứa vịt bán bà con phải dọn vệ sinh chuồng nuôi, cọ rửa sạch sẽ, để khô ráo. Sau đó tẩy uế, phun thuốc sát trùng và để trống chuồng khoảng một tuần rồi nuôi đợt mới. Nên bố trí nơi cho vịt ăn, uống ở ngoài chuồng để giữ chuồng khô sạch.
Điều trị bệnh
Điều trị bệnh khi mới ở giai đoạn đầu, lây lan ít thì sẽ dễ dàng hơn nhiều, hạn chế thiệt hại. Khi vịt mắc bệnh có thể can thiệp ngoại khoa, mổ chỗ giun tập trung để lấy bọc ký sinh ra. Sau đó bôi các dung dịch sát trùng ở nồng độ vừa phải như Iodua 2%, NaCl 5%, thuốc tím 0,5%… Ngoài ra, có thể dùng thuốc tiêm trực tiếp vào khối u. Như Diphevit, Levamisol theo chỉ định của nhà sản xuất. Hoặc dùng thuốc tẩy ký sinh trùng Mebendazol… Những phương pháp điều trị trên đã được kiểm nghiệm và chứng minh có hiệu quả trong việc điều trị bệnh.
