Trên thị trường hiện nay, tôm càng xanh đã không còn xa lạ gì với người tiêu dùng. Việc trong nước chủ động được nguồn giống, nhân rộng mô hình nuôi giúp tăng sản lượng tôm. Nhờ đó mà thị trường trong nước cũng được sử dụng một loại thực phẩm chất lượng giàu chất dinh dưỡng. Tuy nhiên trong quá trình nuôi và chăm sóc tôm có nhiều loại bệnh có thể gặp phải. Chúng sẽ gây ảnh hưởng đến chất lượng cũng như sản lượng tôm. Để có thể phòng trừ cũng như là hạn chế thiết hại khi tôm bệnh. Hãy đọc ngay bài viết này để có thêm thông tin cần thiết.
Mục lục
Tôm càng xanh là loại tôm như thế nào?
Tôm càng xanh hay còn được gọi là tôm càng sông, thường sống ở môi trường nước ngọt như sông, ao, hồ. Ở nước ta, loại tôm này thường sinh sống chủ yếu ở các khu vực đồng bằng sông Cửu Long. Như chính tên gọi của mình, tôm càng xanh có 2 chiếc càng rất dài, màu xanh ngọc. Khi phát triển, loài tôm này có thể dài đến 30 cm và nặng trên dưới 1kg.
Tôm càng xanh được nuôi rộng rãi
Tôm càng xanh khi ăn vào phần thịt ngọt nước và hơi dai cùng kích thước khá lớn nên thường được dùng để trang trí các món ăn trong bữa tiệc hoặc bữa cơm gia đình.
Các bệnh thường gặp khi nuôi tôm càng xanh
– Bệnh gây chết giữa chu kỳ nuôi
Đây là bệnh thường gặp trong khi đã nuôi ấu trùng từ 10 – 20 ngày. Khi bị bệnh ấu trùng thường chết rất nhiều, sau 2-3 ngày có thể chết hết.
Dấu hiệu: ấu trùng tôm yếu, bơi lội chậm chạp hơn bình thường. Màu sắc xám nhạt (sau 10 ngày nuôi màu sắc của ấu trùng thường nâu sáng). Ăn artemia ít, artemia thừa trong bể (tôm khoẻ mạnh sau 10 ngày nuôi khi cho artemia vào sau 2 giờ ấu trùng ăn hết).
Bệnh gây chết ở tôm càng xanh
Soi bằng kính hiển vi gan tụy co lại, nhỏ hơn bình thường, các sắc tố bị mất.
Quan sát bể vào ban đêm thấy có tôm chết phát sáng. Xem qua kính hiển vi thấy có coccobacilli nhiều trong ruột tôm.
Điều trị: Sử dụng thuốc kháng sinh không có hiệu quả, khi giống bị bệnh này thường phải xả bỏ. Vệ sinh bể làm đợt mới, bệnh này ít gặp.
Phòng ngừa: Vệ sinh kỹ toàn bộ trại sau một chu kỳ sản xuất. Phơi khô trại sau 10 ngày, khi nuôi quản lý chăm sóc tốt, hạn chế mắc bệnh. Đây là điểm quan trọng giúp tôm hạn chế bị bệnh.
– Tôm càng xanh bị lột xác dính vỏ
Bệnh lột xác dính vỏ sẽ xảy ấu trùng ở giai đoạn 10-11,khi ấu trùng lột xác vỏ bị dính lại ở chủy (dạng nhẹ), dính ở chân ngực, không bơi được và chết, xảy ra chủ yếu vào ban đêm khi tôm lột xác. Tỷ lệ lột xác bị dính thường từ 10 –30%.
Nguyên nhân: không xác định được rõ ràng, có thể do hàm lượng khí độc trong bể nuôi cao.
Phòng trị bằng cách, cho formalin 10 – 15 ppm kích thích tôm dễ lột xác. Cho thêm lecithin vào trong thức ăn, giúp hạn chế mắc bệnh. Hãy phòng ngừa ngay từ đầu hạn chế sự xuất hiện của bệnh.
– Bệnh do nguyên sinh động vật Zoothamnium, Epistylis, Acineta, Vocticella…
Với bệnh này thường do Zoothamnium gây ra nhất. Chúng ký sinh ở các phần phụ như chủy, chân ngực, chân bụng, đuôi. Khi chúng phát triển nhiều ấu trùng không lột xác được dẫn tới chết.
Nguyên nhân: Do xử lý tôm mẹ không tốt. Mang mầm bệnh vào bể, hoặc chăm sóc kém, thức ăn dư thừa nhiều. Hàm lượng hữu cơ trong bể cao cũng sinh ra bệnh này.
– Bệnh do nguyên sinh động vật Zoothamnium, Epistylis, Acineta, Vocticella…
Phòng trị: Chăm sóc cho ăn tốt, tạo điều kiện cho ấu trùng lột xác nhanh, hàng ngày si phông sạch đáy bể, thay nước đúng định kỳ giữ môi trường nuôi tốt ít gặp bệnh này. Khi kiểm tra thấy xuất hiện bệnh, sử dụng Formalin với nồng độ 50 – 75ppm. Chỉ sau khoản g 24h là tôm có thể khỏi bệnh.
– Bệnh hoại tử
Khi quan sát bể nuôi bạn có thể dễ dàng thấy ấu trùng bơi không bình thường, hoặc chìm nhiều ở đáy bể. Tiến hành quan sát trên kính hiển vi thấy các phần phụ cuả ấu trùng bị ăn mòn. Hoặc bị cụt như chủy, chân bụng, chân ngực, chỗ bị ăn mòn có màu vàng cam. Khi bị bệnh nặng, không trị kịp thời ấu trùng chết nhiều.
Nguyên nhân: chủ yếu do môi trường nuôi bị thay đổi đột ngột. Trong đó yếu tố nhiệt độ là chủ yếu. Khi nhiệt độ nước nuôi trên 29 C thường bị bệnh này.
Phòng trị bệnh: Khống chế nhiệt độ nước nuôi ổn định từ 27 -280C. Lúc thay nước chú ý các yếu S‰, pH, t0 …phải đồng nhất, sẽ ít gặp bệnh này. Khi phát hiện bệnh phải trị kịp thời có thể sử dụng một số kháng sinh. Cần có biện pháp kịp thời để không gây ra thiệt hại lớn.
– Bệnh đục cơ
Bệnh đục cơ sẽ xảy ra trong giai đoạn tôm bột (PL). Tiến hành quan sát trong bể nuôi thấy xuất hiện một số con có màu trắng đục trên thân. Điểm trắng đục xuất phát từ đuôi và lan dần ra, tôm bị bệnh bơi lội khó khăn, những con bị nặng sẽ chết. Bệnh xảy ra mang tính tự phát do các hiện tượng sốc của môi trường: nhiệt độ, độ mặn và oxy, kết hợp với mật độ nuôi cao, kỹ thuật nuôi không phù hợp.
Bệnh đục cơ của tôm càng xanh
Tỷ lệ mắc bệnh: 10 – 30%, sử dụng thuốc kháng sinh thường không hiệu quả. Chủ yếu là phòng ngừa, giảm tối đa các hiện tượng gây sốc ngay sau khi phát hiện bệnh. Duy trì như vậy bệnh sẽ nhanh chóng hết.
– Bệnh đen mang ở tôm càng xanh
Bệnh đen mang thường sẽ xuất hiện vào giai đoạn 5 – 8 trong chu kỳ phát triển của ấu trùng. Khi ấu trùng bị nhiệm bệnh, hàng ngày khi xi phông bể có thể thấy chết nhiều. Trên mặt bể xuất hiện xác tôm chết nổi lên. Xem trên kính hiển vi thấy nhiều chấm đen trên các tấm mang, bị nặng tôm chế nhiều, cần phát hiện sớm thông qua xem ấu trùng trên kính hiển vi, trị kịp thời sẽ khỏi bệnh. Tác nhân gây bệnh nhiều tác giả cho rằng, do trong thức ăn thiếu hụt vitamin C, cần tăng cường vitamin C cho vào trong thức ăn chế biến.
Trị bệnh: Sử dụng kháng sinh kết hợp với việc tăng thêm vitamin C trong thức ăn. Giúp bổ sung dinh dưỡng cho tôm.
– Bệnh dính chân ở tôm càng xanh
Trường hợp tôm bị bệnh này thường là trong sản xuất giống tôm càng cũng như tôm sú. Tác nhân gây bệnh do vi khuẩn dạng sợi (Filamentous bacteria) và vi khuẩn không phải dạng sợi, một số loài tảo, nguyên sinh động vật. Khi quan sát ấu trùng tôm trên kính hiển vi thường thấy xuất hiện đầy đủ các loại này, nhưng vi khuẩn dạng sợi là chủ yếu. Chúng bám vào các sợi lông tơ, số lượng nhiều tôm bơi lội khó khăn và các lông tơ rụng dần, sau đó tổn thương các phần phụ như chân bụng, đuôi, chủy… bị nhiễm nặng tôm chết đồng loạt, nhất là các giai đoạn nhỏ.
Trị bệnh này phải dựa vào sự quan sát trên kính hiển vi, xác định loài nào gây bệnh chủ yếu trị trước sau mới trị bệnh tiếp theo.
Ví dụ: Gây bệnh do vi khuẩn dạng sợi là chủ yếu và có cả nguyên simh động vật (Zoothamnium).Trị bệnh do vi khuẩn dạng sợi trước, sử dụng CuSO4 với nồng độ 0,3ppm sau 24 giờ là khỏi bệnh; ngày sau đó thay nước 80%, sau 2 ngày trị tiếp bệnh do nguyên sinh động vật gây ra. Cần điều trị cho dứt điểm không có thể gây thiệt hại lớn.
