Cây trám trắng là một cây thuốc quý. Lá kép có 3 – 6 đôi lá chét, mặt trên màu xanh nhạt, mặt dưới xanh đậm, cả hai mặt đều không có lông. Hoa mọc ở ngọn cành; lá bắc con hình vẩy. Cụm hoa chùm kép. Hoa đơn tính; hoa đực có 6 nhị; hoa cái có bầu phủ lông nâu với vòi nhụy ngắn và đầu nhụy chia 3 thùy. Quả hạch nhọn hai đầu, màu vàng nhạt, hạch dày, nhẵn. Ra hoa tháng 1 – 2, quả chín tháng 6 – 7.
Là cây gỗ lớn cao 7 – 8m, nhựa màu trắng, đục và thơm. Là cây đa tác dụng, cho quả, gỗ và nhựa dùng làm thực phẩm, mứt, nước giải khát, làm thuốc ho, giải độc và giải rượu. Gỗ trám sử dụng làm gỗ dán lạng và đóng đồ mộc thông thường.
Nhựa trám trắng dùng để chế keo, sơn, véc ni, xà phòng và làm hương. Trồng trám ghép sau 4 năm cho quả, năm thứ 10 thâm canh tốt cho năng suất 50 – 100 kg quả/cây/năm.
Mục lục
Điều kiện gây trồng cây trám trắng
Vùng trồng cây trám trắng được quy định cho các tỉnh thuộc vùng Tây bắc, Trung tâm, Đông bắc bộ, các tỉnh miền Trung từ Thanh Hoá đến Bình Định và hai tỉnh Tây Nguyên là Gia Lai và Kon Tum nơi có độ cao so với mặt biển từ 100-800m, lượng mưa trung bình hàng năm từ 1500-2000mm.
Cây trám cần một số điều kiện để tiêu chuẩn để sinh trưởng
Trám trắng thích hợp đất Feralit phát triển trên phiến thạch sét, phiến thạch mica và sa phiến thạch có thành phần cơ giới từ thịt nhẹ đến sét nhẹ, tầng đất sâu, ẩm, thoát nước, giàu mùn và có tính chất đất rừng. Nếu trồng trong vườn hộ gia đình có thể trồng trên đất xấu hơn nhưng phải thâm canh.
Tạo gốc ghép
– Ươm cây tạo gốc ghép
+ Xử lý hạt: Ngâm hạt vào nước lã 10 – 12 giờ, sau đó trộn với cát ẩm 50%, tỷ lệ 2 cát – 1 hạt giống theo thể tích, vun hạt và cát đã trộn đều thành luống trên nền cứng dày 7 – 10 cm. Phủ rơm rạ hay làm dàn che 100%, thường xuyên tưới ẩm sau 20 ngày hạt sẽ nẩy mầm.
Cây trám nonTạo bầu cho cây trám ghép
+ Tạo bầu: Bầu có kích thước 15 x 20 cm đục lỗ. Thành phần ruột bầu: 90% đất
tầng đất mặt + 9% phân chuồng hoai + 1% supe lân. Xếp thành luống rộng 0,8 – 1m, mặt bầu phẳng, lấp đất xung quanh. Khi hạt nứt nanh đem cấy vào bầu, lấp đất kín 1cm, sau đó tưới ẩm.
Chăm sóc và cắt tỉa cành cho cây trám
+ Chăm sóc: Che bóng cho cây 100% trong 20 ngày đầu, sau đó giảm 50%. Khi cây ra 2 – 3 lá thật giảm độ tàn che còn 25%, cây 4, 5 tháng tuổi thì dỡ dàn che. Thường xuyên giữ nước đủ ẩm cho cây. Bón phân 3 – 4 lần và ngừng bón phân trước khi ghép cây 20 ngày. Dùng Benlats nồng độ 0,3 – 0,5% phun 1 lần để phòng trừ bệnh lở cổ rễ.
+ Tiêu chuẩn gốc ghép: Tuổi từ 9 – 12 tháng cao 65 – 75cm, đường kính trên 0,7cm, không có đọt non.
Chọn cành ghép
Chọn từ cây trám trắng sai quả, có năng suất quả ổn định, đường kính 0,4 – 0,6cm, cành bánh tẻ, không cụt đỉnh sinh trưởng, không sâu bệnh, cắt bỏ lá đến thân cành ghép .
Ghép trám
Mùa ghép: mùa xuân tháng 2 – 4, mùa thu tháng 7 – 9.
Phương pháp ghép: Ghép chẻ bên vạt vỏ, cành ghép cắt vát một đường, mặt đối diện cắt hơi vát sát với vỏ. Lắp cành ghép với gốc ghép thật khít, buộc nilon từ dưới lên trên và buộc chặt đoạn ghép, sau đó quấn nilon kín cả cành ghép rồi buộc từ trên xuống dưới.
Tiêu chuẩn cây giống xuất vườn
Cây cao trên 80 cm, đường kính gốc trên 0,7 cm, chiều cao cành ghép trên 20 cm, sống ổn định, cây xanh tốt không sâu bệnh.
Nếu trồng tập trung, cây con xuất vườn phải đạt tiêu chuẩn sau đây:
+ Chiều cao cây từ: 0,30-0,40m
+ Tuổi cây: 9-10 tháng
+ Đường kính gốc từ: 0,50-0,70cm
+ Cây sinh trưởng bình thường, phát triển cân đối, không bị sâu bệnh hoặc cụt ngọn.
Kỹ thuật trồng rừng
Vụ xuân hè tháng 3 – 5; vụ thu tháng 7 – 8.
Phát dọn thực bì, hố cuốc theo đường đồng mức kích thước 40 x 40 x 40 cm, mật độ 400 cây/ha, trồng theo kiểu nanh sấu. Phơi ải đất 15 ngày.
