Việt Nam chúng ta có rất nhiều loại chuối đa dạng. Đặc biệt phải kể đến loại đặc sản chuối ngự Đại Hoàng. Đây là một loại đặc sản của Hà Nam nói riêng cũng như Việt Nam nói chung. Làng Đại Hoàng là nơi rất nổi tiếng với việc trồng loại chuối ngự này. Đây là một loại chuối có hương vị thơm ngon khác hẳn với các loại chuối khác. Chuối ngự Đại Hoàng dần trên đà phát triển hơn. Khác với các loại chuối khác, chuối ngự Đại Hoàng khó trồng và khó chăm sóc hơn. Không chỉ vậy, loại chuối này còn nổi tiếng ở chỗ hoàn toàn sạch. Chuối được sưởi ấm để chín chứ không ngâm hóa chất. Do đó giá của loại chuối đặc sản này cao hơn các loại khác. Tạo nên thương hiệu, nguồn thu nhập ổn định cho nông dân.
Mục lục
Chuối ngự Đại Hoàng nổi tiếng từ lâu
Làng Đại Hoàng (xã Hòa Hậu, huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam), được biết đến với tên “làng Vũ Đại” trong tác phẩm văn học kinh điển của nhà văn Nam Cao. Nổi tiếng với đặc sản chuối ngự “tiến vua”. Người dân Đại Hoàng ghi lại trong sách sử địa phương. Một lần vua Trần cùng đoàn tùy tùng xuôi thuyền từ kinh thành Thăng Long về hành cung Thiên Trường. Vua nghỉ chân tại Lý Nhân đã ăn thử giống chuối địa phương. Thấy loại quả ngon, vua ban thưởng và truyền cho người dân nhân giống. Từ đó, chuối làng Đại Hoàng được mang tên chuối ngự. Hay còn gọi là chuối tiến Vua.
Chính vì vậy nên chuối ngự tiến vua rất được ưa chuộng. Đối với những người dân địa phương, ngày lễ tết thì không thể thiếu nải chuối ngự tiến vua. Có loại chuối này dâng lên bàn thờ gia tiên là biểu tượng cho sự đủ đầy của năm mới. Bởi vẻ ngoài sáng đẹp, hương vị thơm ngon. Đặc biệt là lịch sử văn hoá tốt đẹp của loại chuối này. Do đó đây được xem là một loại chuối quý tại nơi đây.
Việc trồng chuối ngự mang lại nguồn thu nhập khá ổn cho bà con nông dân
Trung tâm Sách Kỷ lục Việt Nam công bố chuối Ngự Đại Hoàng nằm trong top 50 loại trái cây đặc sản Việt Nam vào năm 2012. Năm 2009, Cục Sở hữu trí tuệ đã cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm chuối ngự Đại Hoàng. Đến nay, chuối ngự Đại Hoàng được nhiều người tiêu dùng biết đến. Nâng cao hơn được giá trị của loại chuối này trên thị trường.
Giống chuối đa dạng, đẹp quả, thơm ngon
Ngày xưa chuối ngự thường là món dùng để tráng miệng cho vua. Chuối ngự Đại Hoàng có ba loại là chuối ngự trắng, chuối ngự trâu và chuối ngự mít. Chuối ngự trắng quả to. Khi chín vỏ quả có màu vàng tươi, sáng bóng. Quả hơi tròn lẳn, thịt quả vàng thơm nhẹp. Chuối ngự trâu quả to, vỏ quả khi chín có màu vàng nhạt. Thịt quả màu vàng nhạt, không có hương thơm. Chuối ngự mít quả nhỏ, thon, khi chín vỏ quả mỏng và có màu vàng đậm. Thịt quả vàng hơi hồng, hương thơm ngát. Nhưng chúng đều có đặc điểm chung là vị khi ăn vào ngọt dịu rất ngon.
Chuối ngự rất thơm ngon, được dùng để tiến vua vào thời xưa
Bên cạnh đó, cũng như các loại chuối khác, chuối ngự cũng rất tốt cho sức khỏe. Chuối ngự có chứa nhiều kali, axit amin. Có hẳn 11 loại khoáng chất và 6 vitamin. Vì vậy, ăn chuối ngự thường xuyên giúp cung cấp thêm năng lượng cho cơ thể. Quả chuối nhỏ, vỏ vàng sáng, xếp đều đặn trên một nải có thể để hàng tuần vẫn ngọt và thơm ngon. Đặc biệt chúng không gây ra cảm giác ngán cho người dùng.
Chuối ngự rất kén nơi trồng
Chuối ngự Đại Hoàng rất kén đất. Theo báo cáo nghiên cứu về kĩ thuật trồng chuối ngự của Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Hà Nam cho biết, chuối ngự thích hợp với đất phù sa ven sông suối. Giúp thoát nước và giữ ẩm tốt, có nhiều đạm và kali. Thường thì loại chuối này chỉ phù hợp với dải đất ven sông Châu Giang chảy qua địa phận một số xã của huyện Lý Nhân. Ở đây có thổ nhưỡng thích hợp, đất pha cát. Bên cạnh đó, đặc điểm khí hậu gió mùa cũng là những điều kiện rất thích hợp cho cây chuối ngự sinh trưởng và phát triển. Do đó không nơi nào có thể trồng được loại chuối này tốt như nơi đây.
Chuối ngự rất khó trồng và chăm sóc
Bên cạnh vấn đề đất trồng, các yếu tố khác cũng rất quan trọng. Ông Trần Phương Hùng, Hội Sản xuất và Tiêu thị chuối Ngự Đại Hoàng chia sẻ: “Chuối ngự thích hợp sinh trưởng ở nhiệt độ từ 26 – 28 độ C. Cây rất cần nước, nhất là lúc phân hoá mầm, ra hoa, kết quả. Vì vậy người trồng chuối phải giữ ẩm, chống hạn cho chuối trong mùa khô. Chống úng trong mùa mưa lũ”. Do đó, muốn trồng được loại chuối này không hề dễ dàng.
Việc chăm sóc chuối ngự cần có kinh nghiệm và sự tỉ mỉ
Chuối ngự còn có một số đặc điểm “khó chiều” khác. Theo ông Trần Khắc Năm, một nông dân có kinh nghiệm nhiều năm trồng chuối ngự ở làng Đại Hoàng chia sẻ: “Chuối ngự có đặc điểm thân cao, yếu, giòn, dễ gãy đổ. Nên khi trổ buồng cần phải làm cột chống đỡ. Mỗi một bụi chuối không để quá 3 mầm. Tức là có 1 cây mẹ và 2 cây con chuẩn bị cho thế hệ sau”. Ngoài ra, chuối ngự không ưa bón phân tươi. Phân đạm chỉ bón vào thời gian đầu. Nếu bón vào lúc chuối đang ra hoa đậu quả dễ gây nứt vỏ. Quả chuối không giữ được màu sắc, phẩm chất nguyên bản.
Do đó việc trồng chuối chín đạt tiêu chuẩn cần nhiều yếu tố. Không chỉ cần chú ý kỹ thuật trồng, phương pháp chăm sóc. Mà công đoạn dấm chuối cũng rất quan trọng. Những hộ dân trồng nhiều chuối thường phải có lò dấm bằng vách đất. Kết hợp tất cả các yếu tố và điều kiện chăm sóc trên thì chuối ngự mới có thể đạt đúng tiêu chuẩn.
